Bilet ¹30, savol ¹2
Har bir trofik darajaga bir necha lur kiradi. Masalan, tabiiy jamoalarda birinchi trofik darajani ko’pgina o’simlik turlari tashkil etadi. Ikkinchi va keyingi trofik darajalar ham ko’p turlardan iboral bo’ladi. Bio geotsenozning turg’unligi trofik darajalar lurlarining xilma-xilligiga bog’liqdir.Tabiatda ko’pgina turlar bir turdagi oziq bilan oziqlanmaydi, balki lurli xil oziq manbalaridan foydalanadi. Shundayekan, oziq xiliga qarab har qaysi tur bilta oziq zanjirining lurli trofik darajalarini egallashi mumkin. Masalan, sichqonlami lutib yeyishi bilan qirg'iy uchinchi trofik darajani, ilonlarni lutib yeyishi bilan esa to’rtinchi trofik darajani egallaydi. Bundan lashqari, bir vaqtning o’zida ular lurli oziq zanjirlarining bo’g’inlari bo’lishlari ham mumkin. Bir turning o’zi lurli xil oziq zanjirlarining bo’g’ini sifalida ularni o’zaro bog’lab turadi. Masalan, qirg’iy turli oziq zanjirlariga mansub bo’lgan kaltakesak, quyon yoki ilonni yeyishi mumkin. Natijada trofik zanjirlar bir-biri bilan chalkashib, ekosisteniada trofik (oziq) to’ri - bir necha oziq zanjirlaridan iborat bo’lgan murakkab to’mi hosil qiladi. Trofik darajalar. Oziq zanjirida turlaming joylashgan o’rniga qarab, biogeoisenoz (ekosistema)larning trofik darajalari farqlanadi. Oziq zanjiridagi har bir organizm muayyan trofik darajaga tegishli bo’ladi. Organizmning oziq zanjiridagi o’rni yoki oziq zanjirining bitta bo’g’iniga tegishli bo’lgan organizmlar yig’indisi trofik daraja deyiladi. Trofik darajalar soni oziq zanjiri bo’g’inlari soniga tcng bo’ladi. Avtotrof organizmlar produlscnllar -geterotrof organizmlar uchun organik modda yclkazib bcradiganlar sifalida birinchi trofik darajani tashkil eladi. Ikkinchi trofik daraja (birinchi tartib konsumentlar)ga fitofaglar - o’simlikxo’r organizmlar kiradi. Fitotroflar hisobiga yashaydigan go'shtxo’rlar uchinchi trofik daraja (ikkinchi tarlib konsumentlarjga; boshqa go’shtxo’rlami iste’mol qiladigan hayvonlar to’rtinchi trofik daraja (uchinchi darajali konsumentlar)ga mansubdir.
Fan:
Biologiya fanidan imtixon savollariga javoblar 11 sinf
Bilet: ¹30
"sor-soch.com" © 2024 - Maktab o'quvchilari, abituriyentlar, talabalar va o'qituvchilar uchun ma'lumot portali