Nima deb o‘ylaysiz? O‘zbekistonning qanday qulay va noqulay geosiyosiy imkoniyatlari mavjud?
Bilet ¹5, savol ¹1
Javob
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy Osiyo mintaqasining boshqa davlatlari orasida alohida geografik joylashuvi bilan ajralib turadi. Bu geosiyosiy joylashuvning ijobiy va salbiy tomonlari borki, bu respublikaning geostrategik manfaatlari, ichki va tashqi siyosati uchun muhim. Oʻzbekistonning qulay geosiyosiy imkoniyatlari quyidagilardan iborat: Qadim zamonlardan Sharq va Gʻarb oʻrtasida savdo, madaniy, ilmiy va diplomatik aloqalarga xizmat qilgan Buyuk Ipak yoʻli Oʻzbekiston hududidan oʻtgan. Hozir esa Yevropa va Yaqin Sharqdan Osiyo-Tinch okeani mintaqasiga olib boruvchi yoʻllar uning markazida joylashgan Markaziy Osiyodan oʻtadi. Markaziy Osiyoning markazida joylashgan O‘zbekiston o‘zining geografik joylashuvi tufayli mintaqada kuchlar muvozanatini saqlash, iqtisodiy integratsiya jarayonlarini rivojlantirish, barqarorlikni ta’minlash va hamkorlikni mustahkamlash imkoniyatiga ega . Hozirda O‘zbekiston qo‘shni davlatlar – Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkmaniston va Afg‘onistonni bog‘lovchi bo‘g‘in bo‘lib xizmat qilmoqda. Oʻzbekiston oʻzining joylashuvi boʻyicha Markaziy Osiyoning transport, energetika va suv tizimlarining markazida joylashgan. Mamlakatning qulay iqlim sharoiti, mineral-xom ashyo va strategik materiallarning ulkan zaxiralari , rivojlangan dehqonchilik madaniyati va o‘zini oziq-ovqat bilan ta’minlash imkoniyati mavjud. O‘zbekiston nafaqat neft, gaz, rangli metallarga bo‘lgan ehtiyojini qondiribgina qolmay, balki ularni eksport qila oladi. Oʻzbekiston tubida Mendeleyev davriy sistemasining barcha elementlari mavjud. Ammo bunday imkoniyatlarga qaramay, O‘zbekistonning geosiyosiy joylashuvi ma’lum qiyinchiliklarni keltirib chiqaradigan kamchiliklarga ham ega. Oʻzbekiston yarim doira strategik markazida joylashgan boʻlib, bu yerda Fors koʻrfazi, Kaspiy dengizi va Tarim havzasi joylashgan, boy neft va gaz konlari mavjud. Shu sababli, ushbu hududda, global energiya taqchilligi sharoitida ko'plab mamlakatlar manfaatlarining nomuvofiqligi mavjud. Kuchliroq davlatlar bu mintaqada o'z manfaatlarini ko'zlamoqchi. O‘zbekiston Afg‘oniston bilan chegaradosh bo‘lib, u yerda turli tashqi kuchlar etnik murosasizlikka, giyohvand moddalar savdosiga, ichki mojarolarga haligacha yechim topilmagan. O‘zbekiston dengizga to‘g‘ridan-to‘g‘ri chiqish imkoniyatiga ega emas va dengiz portlaridan juda uzoqda joylashgan. Qora, Boltiqbo'yi, Yapon va Shimoliy dengizlarga olib boradigan eng qisqa temir yo'lning uzunligi deyarli 3 ming km. Mustaqil O‘zbekistonda uzunligi 150 km va undan ortiq bo‘lgan 50 dan ortiq daryolar mavjudligiga qaramay, uning suv resurslari cheklangan va ekologik muammolar mavjud. Orol fojiasi ham mamlakatimiz uchun salbiy omil hisoblanadi.
Ko'proq vazifalar
Fan:
O`zbekiston tarixi 11 sinf imtihon javoblari
Bilet: ¹5
"sor-soch.com" © 2024 - Maktab o'quvchilari, abituriyentlar, talabalar va o'qituvchilar uchun ma'lumot portali
Sayt haqida | Maxfiylik siyosati | Kontaktlar