Yosh buxoroliklarning faoliyatidagi ijobiy va salbiy tomonlarini tahlil qiling.
Bilet ¹5, savol ¹8
Javob
20-asr boshlarida. Buxoroning ijtimoiy hayotida ikki qarama-qarshi kuch shakllandi: bir tomondan, bular Buxoroning siyosiy hayotini demokratik tarzda qayta qurish, iqtisodiyotni rivojlantirish, oʻz tarkibiga kiritish zarurligini koʻrgan va tushungan Yosh buxoroliklardir . bir qator yetakchi mamlakatlarda davlat, boshqa tomondan, bular diniy aqidaparast-konservatorlar, har qanday yangilik va davlat o'zgarishlariga qarshilar. Yosh buxoroliklar 1910 yilda Buxoroning ilg‘or islohotchilarining (Abdulvohid Burxonov, Abdurauf Fitrat, Sadriddin Ayniy, Fayzulla Xo‘jaev, Usmon Xo‘ja, Abduqodir Muxitdinov, Musajon ) ko‘zga ko‘ringan namoyandalari bo‘lib, siyosiy harakat sifatida faoliyat boshladilar. Saidjonov va boshqalar), Buxoroni eskirgan amirlar hukmronligidan qutqarib, respublika tashkil etishga intildi. Yosh buxoroliklar Buxoroda yangi uslubdagi maktablar tashkil etib , ular uchun turli darsliklar, o‘quv qurollari tayyorlab, nashr ettirmoqda. “Bukhoro-i sharif ” va “Turon” gazetalari nashr etilib, ularda ozodlik bilan birga. Xalq jaholat kishanidan, ma’rifatga da’vatlardan ozod bo‘lishi bilan milliy ozodlik va istiqlol g‘oyalari ham vujudga keldi. Farmon katta va’dalar va “hazm qilinadigan” iboralar asosida tuzilganiga qaramay, jadidlarda katta shubha uyg‘otdi. “ Yosh buxoroliklar ” (qarorni amalga oshiruvchi qoʻmita “ Yosh buxoriylar qoʻmitasi ” deb atalgan ) rahbarlari islohotlar bilan bogʻliq masalalarda oʻzaro kelishuvga erisha olmadilar . Mahmudxoʻja Behbudiy, Mullaxon oʻgʻli , Mirzo Gʻulom oʻzlarining oʻzboshimchaliklari bilan farmonni qoʻllab-quvvatlagan boʻlsalar, radikal choralar tarafdorlari Fayzulla Xoʻjayev, Abdurauf Fitrat va Usmon Xoʻjalar chuqur islohotlar oʻtkazishni talab qilib, tarafdorlarini zudlik bilan namoyish oʻtkazishga chaqirdilar. Omon qolishga muvaffaq bo'lgan jadidlar 1917 yilda bolsheviklar tomonidan bosib olingan Turkistonga yuboriladi. 1920 yil yanvar oyida Toshkentga kelib qo‘nim topgan so‘lchi “ Yosh buxoriyaliklar ” Fayzulla Xo‘jaev boshchiligida “ Turkistondagi yosh buxoriyalik inqilobchilar markaziy byurosi ”ni tuzdilar . Biroq, bu tashkilot nufuzli siyosiy kuchlarni o'z ichiga olmadi, balki butunlay zabt etishga intilgan bolsheviklar uchun kurash vositasiga aylandi. Markaziy Osiyoni egallab , uni o‘z tarkibiga kiritish. Fayzulla Xo‘jaev boshchiligidagi “Yosh buxoriylar” bolsheviklar bilan birgalikda Buxoroda davlat to‘ntarishiga tayyorgarlik ko‘rmoqda. Amir qoʻshinlarini tarqatib yuborish choralari koʻrilmoqda. Aholi o‘rtasida targ‘ibot-tashviqot ishlari olib borilmoqda. Shu maqsadda “Tong” jurnali, “Uchqun” ( “Uchqun”) gazetalari tashkil etilib, nashr etilmoqda. Yosh buxoroliklar amirni taxtdan ag‘darish uchun keskin siyosiy va tashviqot choralarini ko‘rmoqda. Ularning tashabbusi bilan 1920-yil 29-avgustda Chardjouda qoʻzgʻolon uyushtirildi. Bu yerda muvaqqat inqilobiy qo'mita tuzilib, u Rossiya hukumatiga yordam so'rab murojaat qiladi. Sovet hukumati Buxoroga yaxshi qurollangan bo‘linmalar va harbiy samolyotlardan iborat yirik harbiy kuchlarni o‘tkazib, mahalliy aholi orasida dahshat uyg‘otmoqda. Amir qo‘shinlari deyarli hech qanday qarshilik ko‘rsata olmadilar. Amir Said Olimxon oilasi va hovlisidagi sheriklari bilan Afg‘onistonda yashiringan. 1920-yil 2-sentyabrda bolsheviklar qizil armiyasi Buxoroga kirib keldi. 6 oktyabrda Buxoro Xalq Sovet Respublikasi va Fayzulla Xoʻjayev boshchiligidagi Xalq Komissarlari Sovetining birinchi hukumati tuzilganligi eʼlon qilindi .
Ko'proq vazifalar
Fan:
O`zbekiston tarixi 9 sinf imtihon javoblari
Bilet: ¹5
"sor-soch.com" © 2024 - Maktab o'quvchilari, abituriyentlar, talabalar va o'qituvchilar uchun ma'lumot portali
Sayt haqida | Maxfiylik siyosati | Kontaktlar