Umurtqalilarning tayanch-harakat organlari ularning yashash muhiti bilan bogʻliq holda takomillashganini

Bilet ¹16, savol ¹1

Umurtqalilarning tayanch-harakat organlari ularning yashash muhiti bilan bogʻliq holda takomillashganini tushuntiring.

Javob

Umurtqali hayvonlarning, shu jumladan odamlarning tayanch-harakat tizimi tanani tik holatda ushlab turish va harakatlarni amalga oshirish uchun zarurdir. Bu tizim uzoq evolyutsion yoʻlni bosib oʻtdi, atrof-muhit oʻzgarishlariga va omon qolish talablariga moslashdi.

Umurtqali hayvonlar yashash muhitiga qarab tayanch-harakat tizimining xususiyatlari bilan farqlanadi. Masalan, baliqlarning suvda harakatlanishi uchun egiluvchan tikanlar va qanotlari bor, qushlarning esa uchish uchun engil suyaklari va qanotlari bor. Sutemizuvchilar, jumladan, odamlarda tayanch-harakat tizimi harakatchanlik, manevr va quruqlikda harakat qilish qobiliyatini oshirish yo‘nalishida rivojlangan.

Umurtqali hayvonlarning mushak-skelet tizimining rivojlanishidagi asosiy o'zgarishlardan biri umurtqa pog'onasining paydo bo'lishi edi. Bu hayvonlarga ko'proq muvofiqlashtirish, moslashuvchanlik va barqarorlik bilan harakat qilish, asab tizimi va ichki muhit organlarini himoya qilish imkonini berdi. Ko‘pgina turlarda, jumladan, sutemizuvchilarda umurtqa pog‘onasi alohida umurtqalarga bo‘lingan, bu esa moslashuvchanlikni va manevr qilish qobiliyatini oshirgan.

Evolyutsiya jarayonida umurtqali hayvonlarning tayanch-harakat tizimi ham bosh miya poʻstlogʻi va asab tizimining boshqa qismlari bilan tobora koʻproq bogʻlanib bordi. Bu hayvonlarga murakkabroq harakatlarni, jumladan, koʻp aʼzolarni muvofiqlashtirish va muvozanatni saqlash imkonini berdi.

Umuman olganda, atrof-muhitdagi o'zgarishlar umurtqali hayvonlarning tayanch-harakat tizimini ko'proq harakatchanlik, moslashuvchanlik va yangi sharoitlarga moslashish qobiliyatiga qarab rivojlanishiga imkon berdi. Natijada, zamonaviy umurtqali hayvonlar turli xil ekologik bo'shliqlarni egallab, turli sharoitlarda omon qolish imkonini beruvchi turli tayanch va harakat mexanizmlariga ega.

Odamlarda tayanch-harakat tizimi ham atrof-muhitdagi o'zgarishlarga va omon qolish talablariga javoban rivojlangan. Asosiy o'zgarishlardan biri to'rt oyoqli yurishdan ikki oyoqli yurishga o'tish edi. Bu skelet va muskullar shaklining o‘zgarishiga, miya hajmi va murakkabligining oshishiga, shuningdek, bosh barmog‘ining paydo bo‘lishiga va son bo‘g‘imlarining egiluvchanligiga olib keldi.

Yana bir muhim o'zgarish - tik turish va tanani tik tutish qobiliyati. Bu tana va muvozanatni saqlashning yanada murakkab mexanizmlarini ishlab chiqishni talab qildi, masalan, qorin va orqa mushaklarini rivojlantirish, shuningdek, harakatlarni muvofiqlashtirish va muvozanatni saqlash uchun miya hajmi va murakkabligini oshirish.

Atrof-muhitdagi o'zgarishlar tufayli inson tayanch-harakat tizimi ham tananing boshqa tizimlari, jumladan nafas olish va yurak-qon tomir tizimlari bilan tobora ko'proq bog'lanib qoldi. Bu odamga murakkabroq harakatlarni amalga oshirish va yuqori darajadagi faollikni saqlab qolish imkonini beradi.

Umuman olganda, umurtqali hayvonlarda, shu jumladan, odamlarda tayanch-harakat tizimining rivojlanishi evolyutsion jarayonning natijasi bo'lib, tizim murakkablashadi va atrof-muhit o'zgarishlariga moslashadi. Bu oʻzgarishlar hayvonlarga turli xil ekologik boʻshliqlarni egallash va turli muhitlarda omon qolish, shuningdek, murakkabroq harakatlar va manevrlarni amalga oshirish imkonini beradi.

Ko'proq vazifalar

1 2 3

Fan: Biologiya fanidan imtixon savollariga javoblar 9 sinf
Bilet: ¹16

"sor-soch.com" © 2024 - Maktab o'quvchilari, abituriyentlar, talabalar va o'qituvchilar uchun ma'lumot portali

Sayt haqida | Maxfiylik siyosati | Kontaktlar