Angliya burjua inqilobi va uning tarixiy ahamiyati
Bilet ¹14, savol ¹1
Angliya burjua inqilobi va uning tarixiy ahamiyati
Yangi, kapitalistik muno- sabatlarga asoslangan tartiblaming o'rnatilishida ingliz burjua inqilobi katta ahamiyatga ega boddi. Bu inqilob faqat Angliyada emas, butun Yevropada kapitalistik munosabatlaming hukmron tartibga aylanishi- ni boshlab berdi. Bu davrda faol tashqi siyosat natijasida bodg‘usi Britaniya mustamlakachilik imperiyasining asoslari yaratildi. Ameri- kadagi birinchi mustamlaka - Virjiniyaga asos solindi. Fanda Frensis Bekon, adabiyotda Uilyam Shekspir singari arboblaming nomlari butun dunyoga mashhur boddi.
Inqilobning sabablari. Kapitalistik munosabatlaming rivojfanishi va Reformatsiya natijasida ingliz jamiyatida bodinish yuz berdi. Yangi zodagonlar kapitalizm rivojlanishidan manfaatdor bodsa, qirol va amaldorlar eski tartiblaming saqlanib qolishini istardi. Shunday sha- roitda styuartlarning yangi qirollik sulolasi ingliz parlamenti va pu- ritanlik (kalvinistlar Angliyada shunday atalgan) cherkoviga qarshi kurashga kirishib ketdi. Vujudga kelgan qarama- qarshiliklar inqilob^ning asosiy sababiga aylandi.
Qirol bilan parlament o‘rtasidagi nizo Karl I davrida yanada kcs- kinlashdi. Qirol parlamentni tarqatib yubordi. Angliyada Karl I ning shaxsiy hukmronligi o‘matilib, bu davrda savdogarlar, yangi dvoryan- lar, hurfikr dindorlar davlat ishlaridan butunlay chetlatildi.
Inqilobning boshlanishi. 1640-yilning boshiga kelib, xazina bo‘shab qoldi. Mamlakatda ko‘plab ochlar qo‘zg‘oloni, Londonda esa ko‘cha tartibsizliklari bo'lib o‘tdi. Shotlandiya Angliyaga qarshi harbiy hara- katlarni boshlab yubordi.
Shunday sharoitda 1640-yili yangi parlament yig'ildi. Bu parlament uzoq vaqt tarqatilmaganligi uchun «Uzoq muddatli parlament* nomi bikm tarixga kirdi. Bu inqilobning boshlanishi edi. Uzoq muddath parlament bir qancha muhim islohotlarni amalga oshirdi. rai amentning absolutizmga qarshi qaratilgan dastlabki qa- rorlaridan bin qirol ministrlarining sudga tortilishi bo‘ldi. Ko‘pgina ytiksak lavozimli amaldorlar, yepiskoplar, sudyalar qamoqqa olindi. Aslida amalga oshirilgan bu o'zgarishlar, o‘z mohiyatiga ko‘ra, Angliya davlat tuzumida yuz bergan inqilobiy to‘ntarish edi.
Qirol biian parlament o’rtasida ftiqarolar urushi. Angliya parlament bilan qirol tarafdorlari bo'lgan bir-biriga dushman ikki lagerga bo“- lindi. Parlamentni savdogarlar, tadbirkorlar va yangi dvoryanlar qo‘l- lab-quvvatladi. Eski tartiblardan manfaatdor bodganlarning barcha- si — yirik yer egalari bo‘lgan asilzodalar va ularga qaram boigan dehqonlar, saroy amaldorlari, ingliz cherkovi qirol bayrog'i ostida birlashdi lar.
Fan:
Jahon Tarixi fanidan imtixon savollariga javoblar 11 sinf
Bilet: ¹14
"sor-soch.com" © 2024 - Maktab o'quvchilari, abituriyentlar, talabalar va o'qituvchilar uchun ma'lumot portali