Abdulla Oripov she’riyatida rangin tuyg‘ular tasviri
Bilet ¹4, savol ¹1
Javob
Reja
- Kirish
- She’rlaridagi tuyg‘ularning mavzuiy tahlili
- Oripov she’riyatida tuyg‘ularning kontekstual ma’nosi
- Oripov she’riyatining kitobxon va tanqidchilarga ta’siri
- Xulosa
Kirish
O‘zbek shoirlari va jamoat arboblaridan biri Abdulla Oripov O‘zbekiston va undan tashqari adabiyotda o‘chmas iz qoldirdi. 1941-yilda tavallud topgan Oripov adabiy faoliyatini yoshligidan boshlab, tezda xalq ovoziga aylanib, o‘z xalqining his-tuyg‘ularini, orzu-intilishlarini she’r orqali ifodalaydi. Uning ijodi inson tabiatini chuqur anglashdan ilhomlanib, o‘z asarlarida ustalik bilan ifodalagan murakkab hissiy manzaralarni aks ettiradi.
Bu inshoda Abdulla Oripov she’riyatida his-tuyg‘ularni tasvirlashda rang-barang tasvirlardan foydalanishini ko‘rib chiqamiz. Uning turli xil tuyg'ularni tasvirlashiga alohida e'tibor qaratiladi - quvonch va zavqdan tortib, chuqur qayg'u va sog'inchgacha. Bu his-tuyg‘ular nafaqat uning shaxsiy kechinmalarini aks ettiradi, balki o‘quvchilari qalbida aks-sado berib, she’rlarini bugungi kun uchun dolzarb qiladi.
Abdulla Oripov she’rlaridagi tuyg‘ularning mavzuiy tahlili
Abdulla Oripov o‘z ijodida tuyg‘ularni mohirona tasvirlab, boy til va obrazlardan foydalangani she’rlarini yorqin va esda qolarli qiladi. Uning she’riyatining asosiy mavzularidan biri – Vatanga, tabiatga, odamlarga muhabbatdir. Oripov “Jonimga orom yo‘q” she’rida o‘quvchi qalbida chuqur aks-sado beradigan g‘amginlik va mehrni tasvirlaydi. Bu satrlar nafaqat his-tuyg'ularni ifodalaydi, balki o'quvchini muallif bilan birga boshdan kechirishga majbur qiladi.
“O‘lishni boshlaganimda” she’rida Oripov shahvoniyligining yana bir jihati – o‘lim va hayotning zaifligi haqidagi mulohazalar ko‘rsatilgan. Shoir hayotning go‘zalligi va o‘tkinchiligini madh etish bilan birga, g‘am-g‘ussa va g‘amginlikni ifodalash uchun so‘nib borayotgan tabiat obrazlaridan foydalanadi. Bu she’rlarda Oripovning tabiat bilan chuqur hissiy bog‘liqligi, hayotga falsafiy qarashlari o‘z ifodasini topgan.
Oripov she’riyatida shodlik va zavq ham o‘z o‘rnini topadi. Uning she’rlarida ko‘pincha bayramlar, bahor manzaralari tasvirlangan bo‘lib, ular matnlarga jonli, yorug‘lik kiritadi. Bu daqiqalar qorong'u mavzularga qarama-qarshilikni yaratishga yordam beradi, inson tuyg'usining to'liqligini ko'rsatadi.
Oripov she’riyatida tuyg‘ularning kontekstual ma’nosi
Oripovning dunyoni she’riy idrok etishiga shaxsiy kechinmalari va u ishtirok etgan tarixiy voqealar sezilarli ta’sir ko‘rsatgan. Uning ko‘pgina she’rlari O‘zbekistondagi ijtimoiy o‘zgarishlar fonida yozilgan bo‘lib, bu ularni nafaqat shaxsiy, balki ijtimoiy ahamiyatga ega qiladi. Oripov o‘z asarlarida adolat, tinchlik, inson qadr-qimmati mavzularini muhokama qilishdan tortinmagani uning asarlariga alohida dolzarblik va ahamiyat kasb etgan.
Uning she’rlarida qayta qurish, O‘zbekiston mustaqilligi kabi voqealar ta’siri yaqqol ko‘zga tashlanadi, ularda umid va qayta tug‘ilish eslatmalari ko‘p uchraydi. Oripov bu oʻzgarishlarda madaniyat va tilning tiklanish imkoniyatlarini koʻrdi, bu uning sheʼriy obraz va metaforalarida namoyon boʻladi.
Oripov she’riyatining kitobxon va tanqidchilarga ta’siri
Oripov she’riyati ham tanqidchilar, ham kitobxonlar tomonidan yuqori baholandi. Yurakdan yurakka gapira olishi she’riyatini abadiylashtiradi. Sharhlarda ko'pincha uning o'ziga xos uslubi, hissiyot chuqurligi va mavzularining dolzarbligi qayd etilgan. O'quvchilar, o'z navbatida, uning ijodiga o'zlarining kechinmalari va his-tuyg'ularini aks ettiruvchi ovoz sifatida javob berishadi.
Xulosa
Abdulla Oripov inson tabiatini chuqur anglashi, tuyg‘ularni tasvirlash mahorati tufayli o‘zbek va jahon she’riyatida o‘chmas iz qoldirdi. Uning asarlari nafaqat quvonchdan tortib qayg'ugacha bo'lgan his-tuyg'ularning to'liq gamutini ko'rsatibgina qolmay, balki o'quvchilarda chuqur hissiy munosabatni ham targ'ib qiladi. Oripov she’riyati shaxsiy va omma, shaxs va umuminsoniylik o‘rtasidagi ko‘prik bo‘lib, uning ijodini o‘lmas qiladi.
O‘zbek madaniyati kontekstida Oripov ijodi shoir va yozuvchilarning yangi avlodlarini ilhomlantirishda davom etmoqda, uning shahvoniy obrazlari va yorqin metaforalari adabiy merosning muhim elementi bo‘lib qolmoqda. Bu ocherk buyuk shoirning insoniy tuyg‘ularning go‘zalligi va murakkabligini so‘z orqali bera olganligini, she’riyatini azaliy va hamisha dolzarb qilib bera olganini ko‘rsatdi.
Ko'proq vazifalar
Fan:
Ona tili va adabiyoti 11 sinf imtihon javoblari
Bilet: ¹4
"sor-soch.com" © 2024 - Maktab o'quvchilari, abituriyentlar, talabalar va o'qituvchilar uchun ma'lumot portali
Sayt haqida | Maxfiylik siyosati | Kontaktlar