Bilet ¹2, savol ¹8
O‘zbek shoir va yozuvchilaridan biri Erkin Vohidov bizga nafaqat badiiy mahorati, balki teran fikrlari bilan ham hayratga soladigan ko‘plab asarlar qoldirdi. Bu asarlardan biri uning “Ruhlar yuksalishi” dostonidir. Bu doston ko‘p yillar muqaddam yozilgan bo‘lishiga qaramay , bizning davrimizda ham dolzarbligicha qolmoqda, mavzu va g‘oyalari bilan kitobxonlar e’tiborini tortmoqda. Ushbu inshoda men nima uchun Ruhlarning yuksalishi zamonaviy jamiyat uchun muhimligini va bu ishdan nimani o'rganishimiz mumkinligini tushuntirishga harakat qilaman.
Dostonning tarixiy mazmuni va syujeti
Avvalo, doston qaysi tarixiy sharoitda yozilganligini tushunish kerak. Erkin Vohidov bu asarni Sovet Ittifoqining boshqa respublikalari kabi O‘zbekistonda ham jiddiy o‘zgarishlar ro‘y berayotgan bir paytda yaratgan. Bu odamlar taraqqiyotning yangi yo'llarini izlayotgan, o'z qadriyatlarini qayta ko'rib chiqqan, erkinlik va mustaqillikka intilayotgan davr edi. “Ruhlar yuksalishi” kitobida adolat va ozodlik uchun kurash haqida hikoya qilib, bu intilishlar aks etadi.
Doston syujeti zulm va adolatsizlikka duch kelgan xalq haqida hikoya qiladi. Qadimgi ruhlar va afsonalardan ilhomlangan bosh qahramonlar o'zlarining zolimlariga qarshi isyon ko'tarishga qaror qilishadi. Bu nafaqat jismoniy qo'zg'olon, balki ruhiy qo'zg'olon hamdir, chunki qahramonlar o'zlari va xalqi uchun yo'qolgan qadriyatlar va erkinlikni qaytarishga intilishadi.
Bugungi kunda dolzarb mavzular va g'oyalar
Dostonning asosiy mavzularidan biri ozodlik uchun kurashdir. Zamonaviy dunyoda bu mavzu juda muhim bo'lib qolmoqda. Ko‘plab mamlakatlar va xalqlar o‘z huquq va erkinliklari uchun kurashni davom ettirmoqda, adolat va mustaqillikka intilmoqda. Ruhlarning yuksalishi bizga bu kurash har doim ham oson emasligini, lekin haqiqiy erkinlikka erishish kerakligini eslatadi. Vohidov ijodi bizni qiyinchiliklar oldida taslim bo‘lmaslik, maqsad sari intilmaslikka undaydi.
Yana bir muhim mavzu – xalq birligi va ruhining mustahkamligi. Doston odamlarni umumiy maqsad yo'lida birlashtirish qanday muhim o'zgarishlarga olib kelishi mumkinligini ko'rsatadi. Bugungi kunda, ko'plab jamiyatlar tarqoqlik va ichki ziddiyatlarga duch kelganda, "Ruhlarning yuksalishi" bizga birlik kuchini va hamkorlik zarurligini eslatadi. Faqat birgalikda biz barcha qiyinchiliklarni engib, haqiqiy o'zgarishlarga erisha olamiz.
Qahramonlar va ularning ramziy ma'nosi
Doston qahramonlari chuqur ramziy ma’noga ega. Ular nafaqat shaxslar, balki butun guruhlar va g'oyalarni ifodalaydi. Misol uchun, ajdodlar ruhidan ilhomlangan bosh qahramon o'tmish bilan bog'liqlik va an'analarning ahamiyatini anglatadi. Ko'pchilik o'z ildizlaridan uzoqlashib, madaniy an'analarini unutayotgan zamonaviy dunyoda bu qahramon bizga tarix va merosning ahamiyatini eslatib turadi.
Boshqa belgilar, masalan, donishmandlar va jangchilar, erkinlikka erishish uchun zarur bo'lgan bilim va kuchni anglatadi. Bu tasvirlarda haqiqiy o‘zgarish nafaqat jismoniy kuch, balki mahorat, donishmandlik va bilimni ham talab qilishini ta’kidlaydi. Axborot va bilim asosiy o‘rin tutadigan bugungi dunyoda bu belgilar ta’lim va taraqqiyotning muhimligini eslatib turadi.
Saga ilhom manbai sifatida
“Ruhlar yuksalishi” nafaqat adabiyot asari, balki ko‘pchilik uchun ilhom manbai bo‘lib ham xizmat qiladi. U bizni kuchli bo'lishga, huquqlarimiz uchun kurashishdan qo'rqmaslikka va o'zimizga ishonishga o'rgatadi. Vohidov o‘z personajlari va syujeti orqali eng og‘ir damlarda ham kurashishga kuch topa olishini, yaxshi kelajakka umid qilishini ko‘rsatadi.
Ko'p odamlar umidsizlikka va o'ziga ishonchni yo'qotishga duch keladigan zamonaviy dunyoda "Ruhlarning yuksalishi" dostoni bizga umid va o'ziga ishonchning muhimligini eslatadi. U bizni taslim bo'lmaslikka va barcha qiyinchilik va to'siqlarga qaramay, maqsadlarimiz sari intilishni davom ettirishga ilhomlantiradi.
Xulosa
Xulosa qilib shuni aytmoqchimanki, Erkin Vohidovning “Ruhlar yuksalishi” dostoni bizning zamonamizda katta ahamiyatga ega. Unda bugungi kunda ham dolzarb bo‘lib kelayotgan ozodlik, birdamlik, xalq ruhining mustahkamligi uchun kurash kabi muhim mavzular ko‘rib chiqiladi. Doston qahramonlari va ularning ramziy ma’nosi an’ana, bilim va o‘ziga ishonchning muhimligini eslatib turadi.
Bu doston nafaqat adabiyot asari, balki ko‘pchilik uchun ilhom manbai bo‘lib ham xizmat qiladi. U bizni kuchli bo'lishga, huquqlarimiz uchun kurashishdan qo'rqmaslikka va o'zimizga ishonishga o'rgatadi. Vohidov o‘z personajlari va syujeti orqali eng og‘ir damlarda ham kurashishga kuch topa olishini, yaxshi kelajakka umid qilishini ko‘rsatadi.
Shunday qilib, Ruhlarning yuksalishi bizni ilhomlantirishda va ko'p narsalarni o'rgatishda davom etuvchi muhim va dolzarb ish bo'lib qolmoqda. Bu doston adolat, hamjihatlik va o‘z-o‘ziga ishonch uchun kurashish muhimligini eslatib, uni zamonaviy kitobxonlar uchun ham dolzarb qiladi.
Fan:
Ona tili va adabiyoti 11 sinf imtihon javoblari
Bilet: ¹2
"sor-soch.com" © 2024 - Maktab o'quvchilari, abituriyentlar, talabalar va o'qituvchilar uchun ma'lumot portali