Bilet ą2, savol ą9
Kirish
Erkin Vohidov – mashhur o‘zbek shoiri, dramaturg va tarjimoni, asarlari O‘zbekiston adabiyoti va madaniyatida chuqur iz qoldirgan. Uning eng muhim asarlaridan biri "Ruhlar yuksalishi" dostonidir. Xalq afsonalari ruhida yozilgan bu dostonda adolat, ozodlik, milliy o‘zlikni anglash uchun kurashning azaliy mavzulari ko‘tarilgan. Globallashuv va texnologik taraqqiyot madaniy ildizlar va o‘zlikni yo‘qotishga olib kelishi mumkin bo‘lgan zamonaviy dunyomizda “Ruhlarning ko‘tarilishi” bugungi kunda ham dolzarb bo‘lib qolayotgani haqida fikr yuritish zarur.
Tarixiy kontekst va syujet
“Ruhlar yuksalishi” dostoni 1960-yillarda, Oʻzbekiston Sovet Ittifoqi tarkibida boʻlgan davrda yozilgan. Milliy urf-odat va madaniyat hukmron mafkuraning kuchli tazyiqi ostida qolgan davr edi. Vohidov o‘z she’rida qarshilik ruhini yetkazish, o‘zbek xalqiga o‘zining qahramonlik o‘tmishi, madaniy qadriyatlarini eslatish uchun foydalangan.
Doston syujeti erkinlik va adolat uchun ruhlarning afsonaviy kurashi atrofida aylanadi. Asosiy qahramonlar tabiat kuchlari va zolimlarga qarshi isyon ko'targan odamlarning timsoli . Bu ramziylik Vohidovga chuqur falsafiy va axloqiy g‘oyalarni har bir o‘quvchiga tushunarli obraz va allegoriyalar orqali yetkazish imkonini beradi.
Abadiy mavzular va ularning dolzarbligi
Ozodlik va adolat uchun kurash
Dostonning asosiy mavzularidan biri ozodlik va adolat uchun kurashdir . Vohidov har qanday to‘siqlarga qaramay, inson qalbida erk va haqiqatga intilish doimo yashayotganini ko‘rsatadi. Bugungi kunda ko‘plab xalqlar o‘z huquq va erkinliklari uchun kurashayotgan bir paytda bu xabar dolzarb va ilhomlantiruvchi bo‘lib qolmoqda. Bunday harakatlarning misollarini butun dunyoda topish mumkin, siyosiy noroziliklardan tortib, madaniy uyg'onishlargacha.
Milliy o'ziga xoslik
“Ruhlar yuksalishi” dostoni ham milliy o‘zlikni anglash, madaniy merosni asrab-avaylash muhimligini ta’kidlaydi. Madaniyatlar chalkash va yo‘qolib qolishi mumkin bo‘lgan bugungi globallashgan dunyoda Vohidov ildizlarimiz va an’analarimiz muhimligini eslatib o‘tadi. O'z tarixi va madaniyatini tushunish va hurmat qilish odamlarga o'zligini saqlab qolish va kelajak avlodlarga etkazishga yordam beradi.
Adabiy fazilatlar
Erkin Vohidov so‘z ustasi bo‘lgan, dostoni yuksak adabiy sifatga ega. Uning tashbeh va timsollarga boy she’riy uslubi asarni nafaqat mazmunan teran, balki estetik jihatdan jozibador qiladi. Doston tili o‘zining arxaik tabiatiga qaramay, bugungi kunda ham tushunarli bo‘lib qolmoqda, bu esa muallifning azaliy mavzularni milliy madaniyat prizmasidan o‘tkazish mahoratidan dalolat beradi.
Zamonaviy adabiyot va madaniyatga ta'siri
“Ruhlar yuksalishi” dostoni yozuvchi va shoirlarning keyingi avlodlariga katta ta’sir ko‘rsatdi. Ko'pgina zamonaviy o'zbek mualliflari milliy an'analar va tarixiy mavzularga murojaat qilib, Vohidov ko'targan mavzularni rivojlantirishda davom etmoqdalar . Asar, shuningdek, teatrlashtirilgan spektakllarni, musiqiy kompozitsiyalarni va hatto kinoga moslashishni ilhomlantirdi, bu uning doimiy mashhurligi va ahamiyatidan dalolat beradi.
Quyidagi misol
Erkin Vohidov o‘z ijodi bilan adabiyotdan adolat va madaniy merosni asrab-avaylash yo‘lida qanday foydalanish mumkinligini namuna qilib ko‘rsatdi. Uning hayoti va ijodi o‘z mamlakati jamiyati va madaniyati rivojiga hissa qo‘shishga intilayotgan ko‘plab insonlar uchun ilhom manbai bo‘lib xizmat qilmoqda. Vohidov san’at va adabiyot ijtimoiy o‘zgarishlar va milliy tiklanishning kuchli quroli bo‘lishi mumkinligini ko‘rsatdi.
Xulosa
Vohidovning “Ruhlar yuksalishi” dostoni nafaqat adabiy asar , balki bugungi kunda ham ilhomlantirishda davom etayotgan muhim madaniy merosdir. Ozodlik, adolat va milliy o‘zlikni anglash uchun kurash mavzulari o‘zlikni shakllantirishda madaniy va tarixiy qadriyatlar muhim rol o‘ynaydigan zamonaviy dunyoda dolzarbligicha qolmoqda. Vohidov ijodi o‘z ildizini asrab-avaylash va e’zozlash muhimligini, shuningdek, adolat va erkinlikka intilish barcha davr va millat kishilarini birlashtirgan umuminsoniy qadriyat ekanligini eslatib turadi.
Fan:
Ona tili va adabiyoti 11 sinf imtihon javoblari
Bilet: ą2
"sor-soch.com" © 2024 - Maktab o'quvchilari, abituriyentlar, talabalar va o'qituvchilar uchun ma'lumot portali