O‘zbek xalq dostonlarida vatanparvarlik fazilatlarining aks etishi
Bilet ¹3, savol ¹1
Javob
Reja
- Kirish
- Xalq dostonlarining tarixiy mazmuni
- Tanlangan dostonlardagi vatanparvarlik fazilatlari tahlili
- Dostonlarning zamonaviy vatanparvarlik idrokiga ta’siri
- Xulosa
Kirish
O‘zbek xalq dostonlari nafaqat og‘zaki ijodning boy merosi, balki O‘zbekiston madaniy o‘ziga xosligining muhim elementi hamdir. Avloddan-avlodga o‘tib kelayotgan bu asarlar milliy xotirani asrab-avaylash, jamoat qadriyatlarini shakllantirishda muhim o‘rin tutadi. O‘zbek dostonlarida vatanparvarlik fazilatlari ayniqsa yaqqol ko‘zga tashlanib, vatanga chuqur daxldorlik, o‘z xalqiga muhabbat, o‘z zaminini dushmanlardan himoya qilishga shaylik tuyg‘ularini aks ettiradi.
Ushbu inshoda vatanparvarlik fazilatlari eng mashhur o‘zbek xalq dostonlari prizmasidan tahlil qilinadi. “Alpomish” , “Kuro‘g‘li” va boshqa asarlarda vatanparvarlik qanday namoyon bo‘lishi , bu hikoyalar milliy g‘urur va o‘zlikni shakllantirishga qanday ta’sir qilishini ko‘rib chiqamiz. Bu dostonlarning syujeti va personajlarini tahlil qilish orqali xalq afsonalari asrlar davomida vatanparvarlik tuyg‘ularini, o‘zlikni mustahkamlashga qanday hissa qo‘shganini chuqurroq anglash mumkin.
Xalq dostonlarining tarixiy mazmuni
“Alpomish” , “Kuro‘g‘li” va boshqa o‘zbek xalq dostonlari nafaqat tarix posboni bo‘libgina qolmay, balki milliy o‘zlikni anglashning shakllanishi va mustahkamlanishida ham katta rol o‘ynaydi. Ko'p asrlar davomida og'zaki shaklda mavjud bo'lgan bu asarlar keksalardan yoshlarga o'tib, har bir yangi avlodni o'tmish, madaniyat va an'analar haqidagi bilimlar bilan boyitib bordi. Tarixan xalq dostonlari nafaqat o‘yin-kulgi, balki ta’lim va tarbiya vositasi sifatida ham insonda g‘urur, o‘z millatiga mansublik tuyg‘ularini shakllantirgan.
Tashqi tahdid va o‘zgarishlar davrida bu dostonlar xalqqa qahramonlik o‘tmishini eslatib, qahramonlik ko‘rsatgan, qarshilik ruhini kuchaytirgan. Xalq dostonlaridagi vatanparvarlik motivlari nafaqat real voqea va shaxslarni aks ettirdi, balki qahramonlar obrazlarini ideallashtirib, ularni namuna qilib ko‘rsatdi.
Tanlangan dostonlardagi vatanparvarlik fazilatlari tahlili
Alpomish “
Alpomish ” dostonida nafaqat sevgi, adolat uchun kurashayotgan, balki o‘z xalqini tashqi tahdidlardan himoya qiladigan yosh qahramon haqida hikoya qilinadi. Bosh qahramon mardlik, sadoqat va vatanga muhabbat timsoli. Alpomishning har bir harakatida vatanparvarlik fazilatlari namoyon bo‘ladi: u o‘z xalqi farovonligi yo‘lida shaxsiy baxtini qurbon qilishga tayyor.
Kuro'g'li "
Kuro'g'li " dostoni o'z xalqini zulm va adolatsizlikka qarshi olib boradigan adolat uchun mard kurashchining hikoyasini yoritadi . Ismi "ko'rning o'g'li" deb tarjima qilingan Kurog'lu zolim bekga qarshi isyon ko'tarib, oddiy xalqning o'z huquq va erkinliklari uchun kurashini ramziy qiladi. “ Kuro‘g‘li ” dostonidagi vatanparvarlik o‘z zaminida tinchlik va adolatni ta’minlashga intilishi bilan ifodalanadi, bu esa uni milliy miqyosdagi qahramonga aylantiradi.
Bu misollar xalq dostonlari qahramonlari va syujetlari orqali vatanparvarlik g‘oyasi qanday ifodalanganligini ko‘rsatadi. Qahramonlar nafaqat shaxsiy manfaatlar uchun kurashadilar, balki jamoat qadriyatlari va milliy g'urur himoyachilari sifatida ham harakat qilishadi. Ularning xatti-harakatlari va qilmishlari tinglovchilar va kitobxonlarni taqlid qilishga va katta maqsadlar yo‘lida fidoyilik qilishga undaydi.
Dostonlarning zamonaviy vatanparvarlik idrokiga ta’siri
O‘zbekiston xalq dostonlari zamonaviy jamiyat hayotining ko‘plab jabhalari uchun muhim ilhom manbai bo‘lib qolgan holda, mamlakat madaniy hayotiga ta’sir etishda davom etmoqda. Ularning mavzu va obrazlaridan ta’lim tizimida yoshlarda vatanparvarlik, o‘z yurtidan faxrlanish tuyg‘ularini shakllantirish maqsadida foydalanilmoqda. Qolaversa, bu dostonlar musiqa, teatr va kinoda o‘z aksini topib, ularning dolzarbligini ko‘rsatmoqda.
Filmlar va teatr spektakllari kabi zamonaviy madaniy loyihalar ko'pincha xalq dostonlaridagi qahramonlik obrazlaridan ilhomlanib, adolat uchun kurash va vatan himoyasi kabi abadiy qadriyatlarni ta'kidlaydi. Bu zamonaviy vatanparvarlik g'oyalarini shakllantirish uchun o'tmish va hozirgi zamon qanday kelishi mumkinligini ko'rsatadi.
Xulosa
“Alpomish” , “Kuro‘g‘li” kabi o‘zbek xalq dostonlari O‘zbekistondagi zamonaviy jamiyatga o‘z ta’sirini o‘tkazib kelayotgan bebaho madaniy merosdir. Ular millatning tarixiy xotirasini saqlab qolish bilan birga, vatanparvarlik ruhida ham xizmat qiladi. Bu dostonlarda har qanday jamiyat va avlod uchun dolzarb bo‘lib qoladigan mardlik, fidoyilik, yurtga muhabbat kabi fazilatlar o‘z ifodasini topgan.
O‘zbek xalq dostonlari o‘z syujetlari va personajlari orqali qahramonlik, fidoyilik saboqlarini o‘rgatadi, bu fazilatlarning har bir inson hayotida muhimligini ta’kidlaydi. Shunday qilib, xalq dostonlari o‘tmish voqealarini shunchaki hikoya qilib bermaydi; ular milliy ruh va vatanparvarlik o‘zligini mustahkamlashga yordam berib, zamonaviy o‘zbek jamiyatining madaniy-axloqiy yo‘nalishlarini shakllantirishda davom etmoqda. Bu ularni O‘zbekiston madaniy landshaftining ajralmas qismiga aylantirib, yangi avlodlarni o‘z Vatani yo‘lida jasorat va ezgu ishlarga undaydi.
Ko'proq vazifalar
Fan:
Ona tili va adabiyoti 11 sinf imtihon javoblari
Bilet: ¹3
"sor-soch.com" © 2024 - Maktab o'quvchilari, abituriyentlar, talabalar va o'qituvchilar uchun ma'lumot portali
Sayt haqida | Maxfiylik siyosati | Kontaktlar