Bilet ¹3, savol ¹7
Kirish
O‘zbek madaniyati ko‘p asrlik an’ana va tarixga asoslangan boy va rang-barangdir. Ushbu madaniyatning eng muhim jihatlaridan biri bu xalq dostonlari bo'lib, ular nafaqat ko'ngil ochish, balki tarbiyalash, axloqiy qadriyatlar va vatanparvarlik g'oyalarini avloddan avlodga o'tkazishdir. Dostonlar janr sifatida o‘zbek xalqining g‘oyalari, intilishlari va ma’naviy qadriyatlarini aks ettiruvchi milliy qalb ko‘zgusi bo‘lib xizmat qiladi. Ushbu inshoda biz “ Alpamish ”, “ Go‘ro‘g‘li ” va boshqa o‘zbek xalq dostonlarida vatanparvarlik fazilatlari qanday namoyon bo‘lishi , milliy g‘urur va o‘zlikni anglash tuyg‘ularini shakllantirishga qanday hissa qo‘shishini ko‘rib chiqamiz.
O‘zbek xalq dostonlari sharhi
O‘zbek xalq dostonlari nafaqat so‘z san’ati, balki milliy donishmandlik, tarix ombori hamdir. Mashhur dostonlardan “ Alpamish ” va “ Go‘ro‘g‘li ” alohida ajralib turadi. Bu asarlar og‘zaki xalq ijodiyoti faoliyati sharoitida vujudga kelib, og‘izdan og‘izga o‘tib, davrlar o‘tishi bilan boyib, o‘zgarib bordi.
“ Alpamish ” o‘lmas muhabbat, sadoqat va qahramonlik haqidagi qissadir. Bosh qahramonlar – Alpamish va uning suyukli Barchin – Vatanga muhabbat, uni o‘z jonlari evaziga himoya qilishga tayyorlik ramzidir. “ Guroʻgʻli ” dostoni , oʻz navbatida, Guroʻgʻlining mardligi, aql-zakovati va halolligi bilan ajralib turadigan sarguzashtlari va jasoratlarini hikoya qiladi , bu esa tinglovchilarni uning vatanparvarlik ishlariga taqlid qilishga undaydi.
Dostonlardagi vatanparvarlik fazilatlari
O‘zbek dostonlarida yuksak vatanparvarlik tuyg‘ulari namunalari ko‘p. Bu asarlar qahramonlari ko‘pincha jamiyat, o‘z Vatani manfaatini o‘z manfaatidan ustun qo‘yib, chinakam qahramonlik, fidoyilik namunalarini ko‘rsatgan. " Alpamish "da bosh qahramon o'z dushmanlarini adolatni tiklashga, o'z zaminini himoya qilishga chaqiradi. Bu motivlar keksalarga hurmat, vatanga muhabbat tuyg‘ularini tarbiyalaydi, mardlik va or-nomus muhimligini ta’kidlaydi.
Gurogʻli ” da vatanparvarlik adolat uchun kurash, zaiflarni himoya qilish orqali namoyon boʻladi. Guroʻgʻli , har qancha sinovlarga qaramay, oʻz xalqi va anʼanalariga doimo sodiq qoladi. Bu fazilatlar uni namuna qilib, nafaqat jismoniy kuch, balki ma'naviy mustahkamlik muhimligini ta'kidlaydi.
Xalq dostonlarining zamonaviy jamiyatga ta’siri
Hozirgi o‘zbek jamiyati o‘z xalq dostonlarini hamon e’zozlaydi. Ular ta'lim tizimida axloqiy va vatanparvarlik tarbiyasi vositasi sifatida faol qo'llaniladi. Maktablarda dostonlardan misollar keltirilib, o‘tmish saboqlarining zamonaviy yoshlar uchun dolzarbligi ta’kidlanadi.
Shuningdek, xalq dostonlaridagi motiv va obrazlarning o‘zbek kino, teatr va adabiyotida o‘z aksini topgani ushbu madaniy merosga chuqur hurmatdan dalolat beradi. Dostonlar globallashuv sharoitida milliy o‘zlik va vatanparvarlik qadriyatlarini asrab-avaylashga yordam berib, ijodkor va yozuvchilarni ilhomlantirishda davom etmoqda.
Xulosa
O‘zbek xalq dostonlari madaniy merosning ajralmas qismi bo‘lib, yangi avlodlar tarbiyasida muhim o‘rin tutib kelmoqda. Ular nafaqat o‘tmishning tarixiy xotirasini saqlaydi, balki yoshlarda vatanparvarlik tuyg‘ularini asrab-avaylash va rivojlantirishda ilhom manbai bo‘lib xizmat qiladi. Bu dostonlarni anglash va qadrlash O‘zbekistonning kelajak avlodlari orasida jamoat ruhini mustahkamlashga, fuqarolik pozitsiyasini shakllantirishga xizmat qiladi.
Fan:
Ona tili va adabiyoti 11 sinf imtihon javoblari
Bilet: ¹3
"sor-soch.com" © 2024 - Maktab o'quvchilari, abituriyentlar, talabalar va o'qituvchilar uchun ma'lumot portali