Mavzu 3. Versiya 5
Bilet ¹3, savol ¹5
Javob
Kirish
O‘zbek xalq dostonlari O‘zbekiston madaniy merosining muhim qismidir. Ular ajdodlar hikmatini, dunyoqarashini, qadriyatlarini saqlab, avloddan-avlodga o‘tib kelgan. O‘zbek dostonlarining markaziy mavzularidan biri vatanparvarlikdir. Doston qahramonlari asrlar davomida tinglovchi va kitobxonlarni o‘z Vatanini sevishga, uni himoya qilishga, umumxalq manfaati yo‘lida fido qilishga tayyor bo‘lishga undab kelgan. Ushbu inshoda vatanparvarlik fazilatlari o‘zbek xalq dostonlarida qanday aks etgani va ular hozirgi jamiyatga qanday ta’sir ko‘rsatayotganini ko‘rib chiqamiz.
O‘zbek dostonlarida vatanparvarlik haqidagi asosiy tushunchalar
O‘zbek xalq dostonlarida vatanparvarlik qahramonlarning bir qancha asosiy fazilatlari: Vatanga muhabbat, uni himoya qilishga tayyorlik, umumiy manfaatlar uchun fidoyilik, o‘z xalqiga fidoyilik orqali namoyon bo‘ladi. Bu fazilatlar bosh qahramonlarning obrazlarini shakllantiradi va tinglovchilar uchun axloqiy ko'rsatmalar bo'lib xizmat qiladi.
Vatanga muhabbat
Vatanga muhabbat o‘zbek dostonlari qahramonlarining eng yorqin fazilatlaridan biridir. Alpamish kabi qahramonlar asl vatanparvar sifatida tasvirlangan, ular uchun ona yurti, xalqi asosiy qadriyat hisoblanadi. “ Alpamish ” dostonida bosh qahramon har qancha qiyinchilik va xavf-xatarlarga qaramay, uzoq muddatdan so‘ng o‘z ona yurtiga qaytadi, o‘z ona yurtga chuqur bog‘liqligini, uni himoya qilish istagini ta’kidlaydi.
Vatanni himoya qilishga tayyorlik
Vatan himoyasi o‘zbek dostonlari qahramonlariga xos muhim fazilatdir. Dostonlarda ko‘pincha qahramonlar o‘z yurtini dushmanlardan himoya qilishda mardlik va jasorat ko‘rsatadigan jang va janglar tasvirlanadi. Jumladan, “Go‘ro‘g‘li ” dostonida bosh qahramonning bosqinchilarga qarshi kurashib, aql bovar qilmaydigan jasorat va qat’iyat ko‘rsatishi tinglovchilarni har daqiqada o‘z vatanini himoya qilishga shay turishga undaydi.
Umumiy manfaatlar uchun fidoyilik
Umumiy manfaat uchun fidoyilik o‘zbek dostonlari qahramonlarining asosiy fazilatidir. Qahramonlar o‘z xalqini saqlab qolish, ona yurtini himoya qilish uchun jon va farovonligini qurbon qilishga tayyor. “ Manas ” dostonida bosh qahramon qayta-qayta o‘z xalqi manfaatlarini o‘z manfaatidan ustun qo‘yadi, umumiy manfaat uchun har qanday qurbonlik qilishga tayyor, umumiy ish uchun shaxsiy hissa qo‘shish zarurligini ta’kidlaydi.
Aniq dostonlardagi vatanparvarlik fazilatlari
" Alpamish "
Alpamish ” dostoni eng mashhur oʻzbek xalq dostonlaridan biridir. Bosh qahramon vatanparvarning barcha asosiy fazilatlarini o'zida mujassam etgan. Vatanga muhabbat, fidoyilikka tayyorligi, xalqiga sadoqati uni ideal vatanparvar qiladi.
" Gorogli "
” dostonida bosh qahramon bosqinchilarga qarshi kurashib, aql bovar qilmaydigan jasorat va qat’iyat ko‘rsatadi. U o‘z vatanini, yurtdoshlari farovonligini himoya qilish uchun o‘zini qurbon qilishga tayyor, tinglovchilarni har qanday vaqtda o‘z zaminini himoya qilishga tayyor turishga undaydi.
" Manas "
Manas ” dostonida o‘z xalqining manfaatini o‘z manfaatidan ustun qo‘ygan buyuk qahramonning hikoyasi tasvirlangan. U fidoyilik ko'rsatadi, umumiy manfaatlar uchun har qanday qurbonlik qilishga tayyor, uni haqiqiy vatanparvar qiladi.
Vatanparvarlik fazilatlarining zamonaviy jamiyatga ta'siri
O‘zbek xalq dostonlarida o‘z ifodasini topgan vatanparvarlik fazilatlari zamonaviy jamiyatga sezilarli ta’sir ko‘rsatmoqda. Ular yoshlarni o‘z Vataniga muhabbat, uni himoya qilishga shaylik, o‘z xalqiga sadoqatli bo‘lishga undaydigan ma’naviy-axloqiy yo‘nalish bo‘lib xizmat qilmoqda. Bu fazilatlar hamjihatlik va hamjihatlik tuyg‘usini shakllantiradi, milliy o‘zlikni anglash, vatanparvarlik ruhini mustahkamlashga xizmat qiladi.
Yoshlar tarbiyasi
O‘zbek xalq dostonlari yoshlar tarbiyasida muhim o‘rin tutadi. Ular yoshlarda Vatanga muhabbat, ajdodlarga hurmat, umumiy manfaatlar yo‘lida fidoyilik ko‘rsatishga tayyorlik tuyg‘ularini shakllantiradigan ma’naviy-axloqiy qadriyatlar va vatanparvarlik fazilatlarini ifodalaydi. Dostonlarni o‘qish va o‘rganish yoshlarda axloqiy fazilatlarni kamol toptirishga, vatanparvarlik ongini shakllantirishga xizmat qiladi.
Milliy o'zlikni mustahkamlash
Dostonlar milliy o‘zlikni mustahkamlashga ham xizmat qiladi. Ular tarixiy va madaniy an’analarni o‘tkazib, odamlarda o‘z xalqiga daxldorlik hissini uyg‘otadi, madaniyati bilan faxrlanadi. Epik qahramonlarning vatanparvarlik fazilatlari odamlarni madaniy merosni asrab-avaylash va yuksaltirishga undaydi, milliy o‘zlik va birdamlikni mustahkamlashga xizmat qiladi.
Xulosa
O‘zbek xalq dostonlari O‘zbekiston madaniy merosining muhim bo‘g‘ini bo‘lib, ularning ajdodlari hikmatini, dunyoqarashini yetkazadi. Dostonlarda o‘z aksini topgan vatanparvarlik fazilatlari yoshlarda ma’naviy-axloqiy ko‘rsatmalar, vatanparvarlik ongini shakllantirishda asosiy o‘rin tutadi. Ular odamlarni o‘z Vataniga muhabbat, uni himoya qilishga shaylik, o‘z xalqiga sadoqatli bo‘lishga undaydi. Bu fazilatlar milliy o‘zlikni anglash va vatanparvarlik ruhini mustahkamlashga yordam beradi, o‘zbek dostonlarini jamiyat ta’lim va madaniy taraqqiyotida muhim elementga aylantiradi.
Ko'proq vazifalar
Fan:
Ona tili va adabiyoti 11 sinf imtihon javoblari
Bilet: ¹3
"sor-soch.com" © 2024 - Maktab o'quvchilari, abituriyentlar, talabalar va o'qituvchilar uchun ma'lumot portali
Sayt haqida | Maxfiylik siyosati | Kontaktlar