Mavzu 3. Versiya 8
Bilet ¹3, savol ¹8
Javob
Kirish
O‘zbekiston madaniyati va adabiyotida o‘zbek xalq dostonlari alohida o‘rin tutadi. Avloddan-avlodga o‘tib kelayotgan bu asarlar qahramonlik va sarguzashtlarni hikoya qilish bilan birga, o‘zbek xalqiga xos teran vatanparvarlik fazilatlarini ham o‘zida aks ettiradi. Ushbu inshoda o‘zbek xalq dostonlari “ Alpomish ”, “ G‘urog‘li ” va boshqa dostonlarida vatanparvarlik qanday namoyon bo‘lishi , bu fazilatlar jamiyatimiz uchun nima uchun muhimligini ko‘rib chiqamiz.
Alpamish mardlik, Vatanga sadoqat timsoli
O‘zbek dostonlaridan biri “ Alpamish ” o‘z yurtini dushmanlardan himoya qilgan qahramonlar haqida hikoya qiladi. Bosh qahramon Alpamish mardlik, Vatanga sadoqat va sadoqat g‘oyalarini o‘zida mujassam etgan. U bolaligidan vatanparvarlik, xalqini himoya qilish yo‘lida fidoyilik ko‘rsatishga tayyorlik ruhida tarbiyalanadi. Bu doston chinakam vatanparvarlik nafaqat so‘zda, balki o‘z yurti ravnaqiga qaratilgan harakatlarda ham ekanligini ko‘rsatadi.
Qahramon ozod qiluvchi
Alpamish ozodlik qahramoni sifatida o'rnak bo'ladi. U o'z yurtini bosqinchilardan ozod qiladi, bukilmas iroda va matonat namoyon etadi. Bu obraz yoshlarni mardonavor ishlarga, Vatanga xizmat qilishga undaydi. Shuni alohida ta’kidlash joizki, Alpamishning vatanparvarlik fazilatlari nafaqat janglarda, balki uning oila a’zolari, do‘stlari bilan bo‘lgan munosabatlarida ham g‘amxo‘rlik va hurmat ko‘rsatishda namoyon bo‘ladi.
Guroʻgʻli xalq birligi va kuch-qudrati timsolidir
Go‘ro‘g‘li ” dostonida yana bir buyuk qahramon haqida so‘z boradi, uning jasorati, vatanparvarligi ham e’tiborga loyiqdir. Guroʻgʻli oʻz xalqining yetakchisi boʻlib, tashqi tahdidlarga birgalikda qarshi turish uchun turli qabila va elatlarni birlashtiradi. Uning odamlarni umumiy maqsad yo‘lida birlashtira olishi muvaffaqiyatga erishish uchun birdamlik va hamjihatlikning muhimligini ta’kidlaydi.
Birlik orqali vatanparvarlik
Guro‘g‘li vatanparvarlik nafaqat shaxsiy jasoratlarda, balki vatan himoyasi uchun xalqni birlashtira olishda ham namoyon bo‘lishini ko‘rsatadi. U odamlarni ozodlik va mustaqillik uchun birgalikda kurashishga undaydi. Bu doston xalq birligi va kuch-qudrati vatanparvarlikning asosiy unsurlari bo‘lib , har qanday qiyinchilikni yengib o‘tishga yordam beradi.
O‘zbek dostonlarida ayol obrazlari
Shuni alohida ta’kidlash joizki, o‘zbek xalq dostonlarida vatanparvarlik fazilatlari nafaqat erkaklarda, balki ayollarda ham namoyon bo‘ladi. “Shirin va Shokir ” kabi asarlarda fidoyilik, vatanga sadoqat namunalarini ko‘rsatgan ayol obrazlari muhim o‘rin tutadi.
Jasur ayollar qahramonlari
O‘zbek dostonlarida ayollar ko‘pincha mard va qat’iyatli qahramonlar sifatida tasvirlangan. Ular o'z erlari va o'g'illarini kurashlarida qo'llab-quvvatlab, o'z zaminiga ajoyib matonat va sadoqatni namoyish etadilar. Bu tasvirlar zamonaviy ayollar uchun ibrat bo‘lib, vatanparvarlik va ona yurtga muhabbat jinsi chegarasi yo‘qligini ko‘rsatadi.
An’ana va urf-odatlar vatanparvarlik asosi sifatida
O‘zbek xalq dostonlarida ham an’ana va urf-odatlarni asrab-avaylash vatanparvarlik asosi sifatida alohida ta’kidlangan. Doston qahramonlari hamisha o‘z xalqining urf-odatlarini e’zozlab, e’zozlab, ularni avloddan-avlodga yetkazadi. Bu vatanparvarlikning muhim qismi bo'lgan madaniy meros va milliy o'zlikni saqlashga yordam beradi.
Madaniyat orqali vatanparvarlikni tarbiyalash
O‘zbek dostonlarida an’ana va urf-odatlarning saqlanib qolganligi madaniyat orqali vatanparvarlik tuyg‘usini tarbiyalash naqadar muhimligini ko‘rsatadi. Epik asarlar bilan tanish bo‘lgan navqiron avlod o‘z tarixi va madaniyatini hurmat qilishni, qadrlashni o‘rganadi. Bu ularga o‘zlarining buyuk millatga mansubligini anglab, uning ravnaqi uchun intilishlariga yordam beradi.
Xulosa
O‘zbek xalq dostonlari vatanparvarlik fazilatlarining muhim manbai bo‘lib, bizni vatanimizga sadoqat, uni e’zozlash va himoya qilishga undaydi. Alpamish , Guro‘g‘li kabi qahramonlar obrazlari orqali biz bugungi kunda ham dolzarb bo‘lib kelayotgan jasorat, birdamlik va fidoyilik namunalarini ko‘ramiz. Bu dostonlarni asrab-avaylash va avloddan-avlodga yetkazish vatanparvarlik tuyg‘ularini mustahkamlash, xalqimizning madaniy merosini asrab-avaylashga xizmat qilmoqda. Shunday qilib, o‘zbek xalq dostonlari nafaqat hayajonli hikoyalar, balki o‘z Vataniga xizmat qilishga shay vatanparvarlarni ham tarbiyalaydi.
Ko'proq vazifalar
Fan:
Ona tili va adabiyoti 11 sinf imtihon javoblari
Bilet: ¹3
"sor-soch.com" © 2024 - Maktab o'quvchilari, abituriyentlar, talabalar va o'qituvchilar uchun ma'lumot portali
Sayt haqida | Maxfiylik siyosati | Kontaktlar